Warunki projektowania nowych dróg i modernizowania istniejących określa rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej (D.U. Nr 43/1999)

 

Maksymalne pochylenia niwelety jezdni [%]

prędkość projektowa [km/h]	70	60	50
pochylenie niwelety jezdni [%]	7	8	9

Na drogach przebudowywanych lub remontowanych o prędkości projekowej mniejszej lub równej 100 km/h dopuszcza się zwiększenie pochylenia o 1%.

Minimalne pochylenie niwelety jezdni przyjmuje się równe 0,3%. Możliwe jest zastosowanie mniejszych pochyleń w terenie zabudowanym, bagiennym, zalesionym, płaskim lub na gruntach o dużej przepuszczalności.

Pochylenie ukośne jezdni powinno mieścić się w granicach 0,7-12%. W trudnych warunkach dopuszcza się na drogach klasy L i D większe pochylenia ukośne.

 

Minimalne promienie łuków pionowych na drodze jednojezdniowej (z zachowaniem warunków widoczności)

prędkość projektowa [km/h]	70	60	50
promień łuku wypukłego [m]	3000	3500	1500
promień łuku wklęsłego [m]	1800	1500	1000

W sprzyjających warunkach terenowych należy dążyć do zapewnienia kompozycji przestrzennej elementów geometrycznych drogi, m.in. nie przekraczając 5% pochylenia poprzecznego jezdni na terenie bez zabudowy.

 

 

W kwestiach nie objętych Rozporządzeniem... można stosować zalecenia Wytycznych projektowania dróg III, IV i V klasy technicznej. GDDP 1995

Przy projektowaniu niwelety drogi zaleca się:

• dostosowanie jej przebiegu do ukształtowania terenu i warunków gruntowo-wodnych przy dążeniu do ograniczenia wartości pochyleń podłużnych
• zapewnienie wymagań warunków widoczności
• stosowanie pochyleń podłużnych nie większych niż 4% na mostach i w tunelach, na wysokich nasypach stanowiących dojazdy do obiektów,na serpentynach
• wyniesienie krawędzi korony drogi ponad teren na wysokość 0,8-1,0 m w gruntach wysadzinowych i wątpliwych oraz 0,6-0,8 m w gruntach niewysadzinowych

W celu uzyskania płynnego kształtu niwelety zaleca się, aby odległości między wierzchołkami łuków w przekroju podłużnym nie były krótsze niż:

• 300 m dla prędkości projektowej 70 km/h
• 250 m dla prędkości projektowej 60 km/h
• dla prędkości projektowej poniżej 60 km/h nie określa się

Zaleca się, by długości odcinków o pochyleniu podłużnym większym od 2/3 największego dopuszczalnego pochylenia niwelety nie przekraczały wartości:

• 500 m dla pochylenia podłużnego 9%
• 700 m dla pochylenia podłużnego 8%
• 800 m dla pochylenia podłużnego 7%
• 1000 m dla pochylenia podłużnego 6%
• 2000 m dla pochylenia podłużnego mniejszego lub równego 4%

 

Krok po kroku

1. Przygotowujemy szablon profilu podłużnego, skala długości 1:2000, skala wysokości 1:200

   

2. Określamy poziom porównawczy na podstawie minimalnych i maksymalnych rzędnych terenu w osi drogi

   

3. Nanosimy rzędne charakterystycznych punktów terenu
   • rzędne terenu w punktach początku i końca trasy
   • warstwice na przecięciu z osią trasy
   • rzędne terenu w punktach początku i końca łuku poziomego
   • rzędne terenu w punktach przecięcia cieków z osią drogi
4. Nanosimy przebieg trasy w planie, w postaci rozwiniętej odcinków prostych i łuków poziomych
5. Ustalamy położenie niwelety drogi
   • łącząc punkty początku i końca trasy
   • blisko terenu, możliwie w niewielkim nasypie
   • z zachowaniem minimalnych odległości między załomami
   • planując załomy wklęsłe w obrębie łuków poziomych
   • uwzględniając położenie niwelety nad przepustami i na mostach
   • stosując pochylenia niwelety nie mniejsze niż 0,3%
   • stosując pochylenia niwelety nie większe niż określone w Rozporządzeniu
6. Wyliczamy wielkości pochyleń i ich długości
   • odczytujemy na profilu rzędne w załomach niwelety i odległości między tymi załomami
   • wyliczamy pochylenia kolejnych odcinków trasy, wyniki zaokrąglamy do 0,1% tj. 0,001
     • odcinek A1: i_A1=(H₁-H_A)/l_A1
     • odcinek 12: i₁₂=(H₁-H₂)/l₁₂
     • odcinek 23: i₂₃=(H₃-H₂)/l₂₃
     • odcinek 3D: i_3D=(H₃-H_D)/l_3D
   • korygujemy wartości rzędnych i odległości, wyniki zaokrąglamy do 0,01 m
     • H₁=H_A+i_A1*l_A1
     • H₂=H₁-i₁₂*l₁₂
     • oznaczając jako l_2D=L-(l_A1+l₁₂) i l₂₃=X
       możemy z zależności H₃=H₂+i₂₃*X i H₃=H_D+i_3D*(l_2D-X)
       wyliczyć wartość X oraz
     • H₃=H₂+i₂₃*X
     • H_D=H₃-i_3D*(l_2D-X)

     

   • oznaczamy na profilu skorygowane położenia załomów niwelety
7. Wprowadzamy zaokrąglenia załomów niwelety łukami pionowymi
8. Obliczamy wysokości punktów charakterystycznych
   • niwelety w pełnych hektometrach i kilometrach
   • niwelety w punktach warstwic terenu
   • niwelety w punktach początkowych i końcowych łuków pionowych
   • terenu w załomach niwelety, w punktach początkowych i końcowych łuków pionowych

   

   

9. Określamy różnice rzędnych niwelety i terenu tj. wysokości nasypów i głębokości przekopów
   • dla nasypów: H_N - H_T
   • dla przekopów: H_T - H_N
10. Wprowadzamy oznaczenia i opisy przepustów lub mostów

     

 

Do wyokrąglenia załomów niwelety stosuje się łuki pionowe jako parabole drugiego stopnia lub łuki kołowe.

Podstawowe parametry łuku pionowego można wyliczyć wg poniższych wzorów.

• długość łuku Ł = R * omega
• styczna do łuku T = Ł/2 = (R * omega)/2
• odległość łuku od stycznej y = x²/2R
• odległość łuku od wierzchłka f = T²/2R

Zasady doboru wielkości promienia łuku pionowego

• promień łuku wybieramy z przedziału (R_min,25000m)
• zgodnie z warunkiem dynamiki R >= 2,04*V²
• zgodnie z warunkiem estetyki T >= (od 0,5 do 1,0)V_p
• zgodnie z warunkiem widoczności
• strzałka łuku powinna być większa lub równa 0,15 m

Zasady określania wartości kąta załomu niwelety omega

Zasady obliczania rzędnych łuku pionowego

Zasady określania położenia najniższego lub najwyższego punktu na łuku pionowym

Zasady opisywania rzędnych niwelety w obrębie łuków pionowych

 

Przykładowy fragment profilu podłużnego [tutaj]

• Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie
  (Dz.U. Nr 43 z 1999 r.)
• Wytyczne projektowania dróg III, IV i V klasy technicznej. GDDP 1995

Idź do rozdziału: warunki techniczne - profil podłużny - łuki pionowe - przykład - źródła

 

 

Przykłady rozwiązań projektowych można znajeźć

• w gablocie obok pokoju 424
• w materiałach drukowanych
• na serwerze ZIK (w przygotowaniu)

Idź do rozdziału: warunki techniczne - profil podłużny - łuki pionowe - przykład - źródła